Việc lạm dụng corticoid do thói quen tự mua, tự uống không có sự kiểm soát có thể gây ra tình trạng suy tuyến thượng thận. Đây là căn bệnh rất nguy hiểm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng. Tham khảo bài viết dưới đây để có thêm thông tin cần thiết giúp bảo vệ sức khỏe của chính bạn và người thân.

Suy tuyến thượng thận là gì?

Tuyến thượng thận là một tuyến nội tiết nhỏ có hình mũ, nằm trên đỉnh đầu thận, có kích thước giống quả óc chó. Tuyến thượng thận chia thành hai phần chính là vỏ thượng thận (phần bên ngoài) và tủy thượng thận (phần bên trong), mỗi phần có vai trò sản xuất các loại hormone khác nhau.

Phần vỏ thượng thận sản xuất các hormone như cortisol và aldosterone, trong khi phần tủy thượng thận sản xuất hormone adrenaline và noradrenaline. Các hormone này đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát lượng đường huyết, duy trì huyết áp ổn định, cân bằng nước, điện giải và phản ứng với căng thẳng.

Suy tuyến thượng thận là một tình trạng rối loạn khi tuyến thượng thận không sản xuất đủ hormone cần thiết để duy trì các chức năng sinh học cơ bản của cơ thể. Nguyên nhân của suy tuyến thượng thận có thể là do các bệnh lý trực tiếp của tuyến thượng thận, gọi là suy tuyến thượng thận nguyên phát (bệnh Addison), hoặc có thể do sử dụng corticoid quá mức gọi là suy tuyến thượng thận thứ phát.

Nguồn gốc của các corticoid ngoại sinh bắt nguồn từ các loại thuốc điều trị các bệnh lý như viêm khớp, viêm da, viêm dạ dày, các vấn đề về hô hấp,...

Lạm dụng corticoid sẽ khiến cho tuyến thượng thận không còn hoạt động hiệu quả. Khi sử dụng corticoid bên ngoài quá mức dẫn đến giảm sản xuất hormone tự nhiên của tuyến thượng thận, nồng độ glucocorticoid trong cơ thể tăng lên, gây ra sự ức chế của vùng hạ đồi tuyến yên, làm giảm tiết hormone ACTH, giảm sản xuất cortisol tự nhiên (vỏ thượng thận teo lại). Khi cơ thể không còn nhận được lượng cortisol đủ từ tuyến thượng thận, nó sẽ phụ thuộc hoàn toàn vào lượng corticoid từ bên ngoài để duy trì các chức năng sinh lý cơ bản.

Một số dấu hiệu của suy tuyến thượng thận

Các triệu chứng của suy tuyến thượng thận có thể khác nhau tùy từng người, và nó thường bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác do các triệu chứng của suy tuyến thượng thận không quá đặc trưng. Một số dấu hiệu thường gặp của suy tuyến thượng thận bao gồm:

- Mệt mỏi kéo dài mặc dù đã có thời gian nghỉ ngơi và ngủ đủ giấc.

- Da sậm màu, đặc biệt là ở các vùng như vùng núm vú, miệng, trực tràng, bìu, âm đạo, có thể xuất hiện dấu hiệu sạm màu, xanh đen.

- Sụt cân hoặc giảm cân một cách đột ngột

- Rối loạn tiêu hóa, bao gồm tiêu chảy, đau bụng, buồn nôn, và nôn mửa.

- Huyết áp thấp, tụt huyết áp, đau yếu cơ

- Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ, bao gồm kinh nguyệt không đều hoặc vô kinh.

- Rối loạn tâm thần và ý thức, có thể hôn mê, hoặc trạng thái lơ mơ.

Chẩn đoán bệnh suy tuyến thượng thận bằng cách nào?

Bác sĩ sẽ tiếp nhận thông tin từ người bệnh về các triệu chứng mà họ đang gặp phải, sau đó bác sĩ có thể thực hiện một số kiểm tra lâm sàng, xét nghiệm máu để đo nồng độ cortisol, ACTH, và các hormone khác liên quan đến chức năng của tuyến thượng thận, siêu âm hoặc MRI để kiểm tra kích thước và cấu trúc của tuyến thượng thận.

Phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh

Phương pháp điều trị:

- Giảm liều lượng thuốc corticoid đúng cách: người bệnh cần được hướng dẫn và giám sát cẩn thận trong quá trình cai thuốc corticoid. Có hai phương pháp cai thuốc:

• Giảm thuốc từ từ về thời gian sử dụng.

• Giảm thuốc từ từ về liều dùng.

- Theo dõi nồng độ cortisol trong máu: Xét nghiệm máu định kỳ để kiểm tra nồng độ cortisol và đánh giá chức năng của tuyến thượng thận, giúp đảm bảo việc cai thuốc diễn ra một cách an toàn và hiệu quả.

- Bù glucocorticoid trong trường hợp nồng độ glucocorticoid trong máu quá thấp và người bệnh có biểu hiện thiếu glucocorticoid nặng nề.

Biện pháp phòng ngừa:

- Sử dụng corticoid đúng chỉ định: Chỉ sử dụng corticoid khi có sự chỉ định của bác sĩ và tuân thủ đúng liều lượng và thời gian dùng, không tự ý thay đổi liều lượng hoặc thời gian sử dụng.

- Tránh lạm dụng hoặc ngừng thuốc đột ngột: Tránh lạm dụng corticoid và không ngừng thuốc đột ngột mà không có hướng dẫn của bác sĩ.

- Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại thuốc.

- Kiểm tra các sản phẩm thực phẩm chức năng: Tránh sử dụng các thực phẩm chức năng có chứa corticoid mà không có sự kiểm tra và chỉ định của bác sĩ.

- Theo dõi và kiểm tra sức khỏe định kỳ: Chủ động đi kiểm tra sức khỏe định kỳ giúp phát hiện và điều trị sớm các vấn đề liên quan đến sự suy giảm chức năng của tuyến thượng thận.

Nếu bạn đang nghi ngờ hoặc gặp phải những triệu chứng kể trên hãy liên hệ tới hotline của BVĐK Sông Thương:0916.698.115 để được thăm khám và điều trị kịp thời.

------------

BỆNH VIỆN ĐA KHOA SÔNG THƯƠNG

HOTLINE: 0204 3686 333 - 0916 698 115

FANPAGE: https://www.facebook.com/BVDKSongThuongBacGiang

ZALO: https://zalo.me/bvdksongthuong

ĐỊA CHỈ: 256-258 Lê Lợi, phường Hoàng Văn Thụ, TP. Bắc Giang, Bắc Giang.

Bài viết hữu ích?

Chia sẻ

• 
•