Tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời không chỉ mang lại những lợi ích nhất định cho sức khỏe con người mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại. Với sự ô nhiễm môi trường và tầng ozon bị suy giảm, tác động của tia UV ngày càng trở nên nghiêm trọng. Việc tiếp xúc quá mức với tia UV có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.

1. Tia UV là gì? Được phân thành mấy loại?

    Tia UV (tia cực tím) là một loại bức xạ điện từ có bước sóng ngắn hơn ánh sáng. Tia UV không thể nhìn thấy bằng mắt thường và được chia thành ba loại chính dựa trên bước sóng của chúng:

    Tia UVA (320-400 nm): có bước sóng dài nhất trong ba loại tia UV, chiếm khoảng 95% tia UV tới bề mặt Trái Đất. Tia UVA có thể xuyên qua mây và cửa kính, xâm nhập sâu vào da, gây lão hóa da sớm và góp phần vào nguy cơ ung thư da.

    Tia UVB (280-320 nm): chiếm khoảng 5% tia UV tới bề mặt Trái Đất. Không thể xuyên qua mây và cửa kính nhưng ảnh hưởng đáng kể đến lớp biểu bì của da, gây cháy nắng, tổn thương DNA trong tế bào da, và là nguyên nhân chính gây ung thư da.

    Tia UVC (100-280 nm): có bước sóng ngắn nhất nhưng lại có năng lượng cao nhất trong ba loại tia UV. Tia UVC không thể đến được bề mặt Trái Đất do bị tầng ozone hấp thụ hoàn toàn.

2. Tia UV có lợi ích gì?

    Mặc dù tia UV có nhiều tác hại, nhưng nó cũng mang lại một số lợi ích quan trọng cho sức khỏe con người và môi trường:

    Tổng hợp vitamin D: Tia UVB là 1 trong 3 tia có khả năng kích thích da sản xuất vitamin D, là thành phần cần thiết cho sự phát triển và duy trì xương chắc khỏe. Giúp tăng cường hệ miễn dịch và phòng chống một số bệnh như loãng xương, tiểu đường, và bệnh tim mạch.

    Điều trị y học: Sử dụng tia UV trong liệu pháp ánh sáng (phototherapy) điều trị một số bệnh da liễu như vảy nến. Tia UVC có hiệu quả trong việc tiêu diệt vi khuẩn, virus, và các vi sinh vật gây bệnh khác, được sử dụng để khử trùng trong các môi trường y tế và công nghiệp.

    Tác dụng tích cực lên tâm trạng: Ánh nắng mặt trời chứa tia UV có thể giúp cải thiện tâm trạng bằng cách kích thích cơ thể giải phóng hormone serotonin.

3. Vậy chỉ số tia UV ở mức bao nhiêu thì có hại?

    Chỉ số tia UV (UV Index - UVI) được phân loại theo mức độ nguy hiểm từ thấp đến rất cao, với các mức độ khác nhau đòi hỏi các biện pháp bảo vệ khác nhau.

    Từ 0-2 (Thấp): Không gây hại đáng kể, nhưng vẫn nên có các biện pháp bảo vệ cơ bản như đeo kính râm.

    Từ 3-5 (Trung bình): Có thể gây hại nếu tiếp xúc kéo dài. Nên sử dụng kem chống nắng, đeo kính râm và đội mũ.

    Từ 6-7 (Cao): Có thể gây hại cho da và mắt nếu tiếp xúc kéo dài. Nên sử dụng các biện pháp bảo vệ như quần áo che phủ, kem chống nắng, kính râm, và tránh ra ngoài trong thời gian dài.

    Từ 8-10 (Rất cao): Gây tổn thương da và mắt nhanh chóng. Cần phải sử dụng kem chống nắng mạnh, quần áo bảo vệ, kính râm, đội mũ, và hạn chế ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều.

    Từ 11 trở lên (Cực kỳ cao): Gây tổn thương da và mắt rất nhanh. Cần phải thực hiện tất cả các biện pháp bảo vệ và tránh ra ngoài trời trong khoảng thời gian có tia UV mạnh nhất.

    Cần chú ý đến đối tượng trẻ em và người cao tuổi do thường nhạy cảm hơn với tia UV. Chỉ số tia UV cao hơn 3 đã bắt đầu có nguy cơ gây hại, nên các biện pháp bảo vệ da là cần thiết. Chỉ số tia UV thường cao nhất vào giữa ngày (từ 10 giờ sáng đến 4 giờ chiều) và tăng cao hơn trong mùa hè hoặc tại các vùng có khí hậu nóng.

4. Tia UV gây ra những tác hại gì cho cơ thể con người

    Tia UV gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người, đặc biệt là làn da. Các tác hại bao gồm ung thư da, cháy nắng, lão hóa da, tổn thương hệ miễn dịch và hại cho mắt. Dưới đây là mô tả chi tiết về các tác hại này:

    Gây ung thư da

    Tiếp xúc liên tục và lâu dài với tia UV có thể gây tổn thương các tế bào da, dẫn đến ung thư da, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, các khối u có thể di căn sang các cơ quan khác, thậm chí gây tử vong. Ung thư da được phân thành 3 loại chính: ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư tế bào hắc tố (melanoma).

    Cháy nắng, sạm da

    Khi da tiếp xúc với bức xạ UV, cơ thể sẽ sản sinh sắc tố melanin như một cơ chế bảo vệ tự nhiên. Tuy nhiên, sản xuất quá mức sắc tố melanin có thể gây cháy nắng, làm da sạm đen, tăng sắc tố và gây ra các vấn đề như nám da và tàn nhang. Những tác hại này không chỉ ảnh hưởng đến vẻ bề ngoài mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh về da khác.

    Đẩy nhanh quá trình lão hóa da

    Tia UV là một trong những nguyên nhân chính thúc đẩy quá trình lão hóa da. Nó phá hủy các sợi collagen và elastin trong da, làm mất cấu trúc nâng đỡ da. Kết quả là da trở nên chùng nhão, xuất hiện nếp nhăn và vết chân chim. Bên cạnh đó, tia UV cũng làm da mất đi độ ẩm tự nhiên, trở nên khô và thô ráp.

    Gây tổn thương hệ miễn dịch

    Tia UV có thể làm suy yếu hệ miễn dịch bằng cách thay đổi sự phân bố và chức năng của tế bào bạch cầu. Điều này ảnh hưởng đến khả năng bảo vệ cơ thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật. Sự suy giảm này kéo dài có thể khiến hệ miễn dịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm và các vấn đề sức khỏe khác.

    Gây hại cho mắt

    Mắt là một trong những cơ quan chịu tác động mạnh mẽ từ tia UV. Tiếp xúc thường xuyên với tia UV làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể, để lâu có thể mất thị lực vĩnh viễn. Ngoài ra, tia UV còn làm tăng tỷ lệ mắc các bệnh khác như ung thư mí mắt, thoái hóa điểm vàng và mộng mắt.

    Thời tiết ngày càng trở nên khắc nghiệt, đặc biệt là trong những tháng mùa hè nóng nực. Cường độ tia UV từ mặt trời ngày càng cao, chính vì vậy, việc bảo vệ bản thân dưới ánh nắng mặt trời là vô cùng quan trọng. Hãy sử dụng kem chống nắng, đội mũ rộng vành, đeo kính râm và mặc quần áo dài để giảm thiểu nguy cơ bị tổn thương da, mắt và các vấn đề sức khỏe khác.

    Phòng khám Da Liễu - BVĐK Sông Thương với các bác sĩ chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm sẽ giúp bạn giải quyết triệt để các vấn đề về da. Liên hệ hotline: 0916.698.115 để được tư vấn và đặt lịch khám.

------------

BỆNH VIỆN ĐA KHOA SÔNG THƯƠNG

HOTLINE: 0204 3686 333 - 0916 698 115

FANPAGE: https://www.facebook.com/BVDKSongThuongBacGiang

ZALO: https://zalo.me/bvdksongthuong

ĐỊA CHỈ: 256-258 Lê Lợi, phường Hoàng Văn Thụ, TP. Bắc Giang, Bắc Giang.

Bài viết hữu ích?

Chia sẻ

• 
•